17 sept 2015

The Sengerema, donderdag 17 september 2015.

In de afgelopen dagen zijn we verstoken gebleven van de WiFi verbinding. Helaas hebben we jullie niet dagelijks op de hoogte kunnen houden van de ontwikkelingen in dit mooie land. Mooi maar met een schrijnende armoede.
Op dinsdag en woensdag hebben we veel nieuwe patiënten gezien.

Enkele weken voor onze komst is via de regionale radio doorgegeven, dat de blanke dokters weer naar Sengerema komen. Patiënten doen er soms dagen over om naar Sengerema te komen.

En soms komen ze te laat, omdat ons operatieprogramma door degenen, die de eersten waren al volgeboekt is. Een trieste zaak.  Jiska beheerst de kunst om deze mensen dan uit te leggen, dat ze bij een volgende missie wel in aanmerking zullen komen voor een operatie. Hoop uit een engelenmond op een gouden schaaltje.

 Ook zijn er patiënten, die veel te vroeg in Sengerema aangekomen zijn. Geen probleem. Ze verblijven gewoon in het ziekenhuis, totdat de poli opengaat. Tijd is hier niet belangrijk, alleen de toegang tot hulp. Klokken aan de muur zie je hier ook niet. Tijd is voor niemand belangrijk.
De poli's zijn gevuld met kinderen met klompvoeten, O- benen, niet aangelegde ledematen, schildklieren en tal van gelaatstumoren. Erik heeft een vermaardheid opgebouwd in de behandeling van de aandoeningen van het steunapparaat.

Ze komen zelfs uit Mwanza, de universiteitsstad om door hem gezien te worden.

In de afgelopen dagen hebben we een spectrum aan pathologie geopereerd. Het programma is overvol met botcorrecties, schildklieren en alle pathologie, die er tussendoor komt. De (nieuwe) operatiekamer, die zo fraai in het Engels " theatre"  genoemd wordt, lijkt wel een mediterrane markt. Iedereen loopt in en uit. Patiënten worden binnengeschoven en tussen de operaties door wordt polikliniek gedaan in de voorbereidingsruimte. Gisteren werd er een jongetje van 10 jaar binnen gebracht na een val van 10 meter met een miltruptuur. Hij werd tussendoor geopereerd en had twee scheuren in zijn milt, die we met een omentumplastiek konden patchen. Hij doet het nu goed.

Eergisteren werd een parotistumor van zo'n 20 cm ( en ik overdrijf echt niet) verwijderd. Het was lang geleden, dat ik dat gedaan had maar de patiënt was nadien zichtbaar blij.
Ook Jan vermaakt zich goed.

Hij verbaast zich, net zoals wij, over de structuur van de ICU. Eigenlijk over het feit, dat er geen structuur is. Iedereen bemoeit zich met de patiënten en s' avonds is er soms niets gemeten (of fictief gemeten) en bleef alles zoals het s'morgens al was. Overigens, s' morgens kunnen we pas na 10 :00 uur visite lopen omdat de verpleegzalen dan schoongemaakt worden.
De pijnstilling. is goed geregeld in de handen van Jan. Hij beheert de ( nu gevulde) opiumkast op de kamer van het hoofd van de OK. Soms is het moeilijk om te interfereren met het beleid van de lokale anesthesiemederwerkers, die al zo lang op hun manier werken. Gisteren waren we alleen erg onder de indruk, toen er een zuigeling van 3 dagen oud op de OK binnengebracht werd met een extreme anemie. Het verzoek aan Jan was om een "naaldje in te brengen". Op een kruk in de gang, bijgelicht door een I-phone lukte het hem om een blauwe naald in de jugularis in te brengen. Hulde! Knap!

De dagen zijn lang. We beginnen om 08:00 uur en de dagen eindigen soms pas om 19:30 uur. Voor de
lunch op de OK wordt erg goed gezorgd; het mag ons klaarblijkelijk aan niets ontbreken. Een warme maaltijd met rijst en spinazie of een soort oliebollen staan om 14:00 uur keurig afgedekt in de kleine " koffiekamer". Het OK personeel wil, dat wij als eersten de maaltijd gebruiken: gastvrijheid   gecombineerd met ontzag en respect. Pas daarna eten ze zelf, meestal alleen met de rechter hand.
Bestek wordt niet gebruikt.  Het is daarom onder meer, dat de wisseling in de middag erg lang duurt en we niet zo snel veel patiënten kunnen opereren. Inmiddels hebben de OK medewerkers ook de I-phone muziek-installatie van Erik ontdekt met het gevolg,  dat het volume tussentijds opgevoerd wordt met wat ik veredelde "tribalmusic" zou willen kenschetsen. De markt wordt er wel levendiger door met die dansende OK assistenten.
Zoals ik al eerder vertelde, is de armoede in dit mooie land schrijnend.

Mensen komen van heinde en verre en als ze dan op de operatielijst geplaatst worden, blijken de de operatie niet te kunnen betalen. Want alles moet tevoren betaald worden: het lab (alleen het Hb), de röntgenfoto's, en de operatie. Er komt dan een dikke stempel "PAID" op de donkerbruin kartonnen map te staan.

Als ze het met hulp van familie en vrienden wel kunnen bekostigen, blijven ze enkele dagen in het ziekenhuis omdat de weg naar huis te ver is om op tijd weer terug te zijn. De verpleegafdelingen puilen dan ook uit.
Gisteren zag ik een kindje van 5 weken met een zwelling in de buik. De moeder had al 5 dagen in het ziekenhuis gewacht voordat er een arts naar haar gekeken had. Na het onderzoek ( waarbij er een echo op de OK gemaakt werd omdat alleen het hoofd van de OK de kennis heeft om een echo te maken) kon het jongetje terug naar de kinderafdeling. Moeder bleek al die dagen niet gegeten te hebben.
Aly vond nog een heerlijk restant van onze middagmaaltijd. Zorg voor kinderen tot 5 jaar is gratis; de ouders moeten voor zichzelf zorgen.

Leontien en Joris vermaken zich goed en doen veel nuttige dingen.

Ze zijn erg actief  en nemen ons veel werk uit handen. Ze zijn beiden al volledeerde operateurs: Leontien verrichtte gisteren een onderbeensamputatie en Joris deed zijn eerste darmnaad  een beklemde liesbreuk. Zij verblijven in het huis van Niek, die hier ook zijn draai gevonden heeft. Gisteren heeft hij een nieuw voorstel aan de Regionale Board gepresenteerd om het functioneren van de apotheek te moderniseren en daarmee kosten te besparen. Het is leuk en dankbaar, dat we zien, dat onze opgeleide Tropenassistenten het zo goed doen.

Het is nu nog. Vroeg. Zometeen toast met Hollandse kaas en dan gaan we er weer een mooie dag van maken.
Tot morgen (als het lukt). Hartelijke groet van ons allen, Felix