19 sept 2015

Mwanza, zaterdagmorgen 19 september 2015.

Een wereld van verschil.

Gisteravond, vrijdag 18 september zijn we in het begin van de avond aangekomen in ons weekendverblijf voor de komende 48 uur. Een wereld van verschil.
De afgelopen vijf dagen zijn hectisch geweest. We hebben meer tijd in het Sengerema Diocese District Hospital doorgebracht dan we hadden kunnen denken. Meer dan 12 uur per dag. De aanhoudende, niet eindigende stroom van patiënten, alle ellende en al dat menselijk verdriet op zo'n beperkte compound laat zeker zijn sporen na en put je op zeker moment uit. Dat gevoel had ik in ieder geval gistermiddag om 17:00 uur, toen we de laadklep van de Toyota Landcruiser dichtklapten om naar Mwanza te rijden. Even genoeg gezien, even genoeg gehoord, even genoeg anaeroben

 Mwanza ligt hemelsbreed maar zo'n 40 km van Sengerema af maar kent al een beetje de luxe van het westen. Hoewel wij het in de afgelopen week prima gehad hebben, is het toch wel fijn, als je water uit de kraan ziet lopen als je de knop een slag omdraait. Of dat er licht uit de spaarlamp komt, als je de schakelaar indrukt. Maar ook dat is plastic met een dun laagje chroom, want 40 meter verderop bestaat er zichtbaar ook armoede. Dit is Tanzania, een van de armste landen ter wereld. Maar wel een prachtig land,

Nu verblijven we aan de zuidkant van het Victoria meer. Ik schrijf dit met een prachtig uitzicht op het water, dat zo vlak is als een spiegel. De horizon wordt onderbroken door enkele eilandjes. Vissers proberen in kleine bootjes de maaltijd voor de dag binnen te halen. De lucht vult zich met de eerste zonnestralen. Het land kleurt vruchtbaar groen.

De dag van gisteren, vrijdag 18 september begon goed.  Mama Nema, onze huishoudster voor deze weken die ons ook inderdaad pampert, was jarig.  Voor deze gelegenheid had zij het ontbijt op het terras voor de deur klaargezet en had Jiska een slinger met vlaggetjes opgehangen. Ontbijt met toast, Hollandse kaas, jam en hagelslag. En kleine bananen. En natuurlijk Africafe, oplosbare koffie, een zeldzame lekkernij  hier.

Op donderdagavond werden we door zuster Marie José verzocht om naar een vrouw te gaan kijken, die betrokken was geweest bij een busongeval. Van de 65 passagiers waren er twee ter plekke overleden en een aantal gewonden was in het regionale ziekenhuis aan de verwondingen bezweken. Deze patiente was door haar familie naar het Sengerema ziekenhuis ( 40 km verderop) vervoerd omdat men daar meer vertrouwen in had. Zuster Marie José vertrouwde het klinische beeld niet.
De vrouw lag in een kleine, warme kamer, omgeven door haar familie. Haar kleding en de BMI
verrieden, dat zij tot de betere kringen in Tanzania behoorde. Een parfum van Pseudomonas en anaeroben kwam ons tegemoet. Gezamenlijk onderzochten Erik, Jan en ik de patiente. Zij had een
borstkas-kneuzing aan de linker zijde en meerdere, inderhaast  dichtgehechte circulaire verwondingen
over de linker onder- en bovenarm. De bloedvoorziening was intact. We hebben geadviseerd te
starten met antibiotica en de hechtingen in Theatre 1 te verwijderen. Een röntgenfoto van de longen was op dat moment praktisch niet uitvoerbaar.  Wij deelden de zorgen van zuster Marie José en spraken af om op vrijdagochtend weer langs te komen.

Gisteren, vrijdag, was het naast de verjaardag van Mama Nema ook een nationale feestdag. Het OK personeel was toch bereid om naar het ziekenhuis te komen om ons OK programma af te werken. Ik bemerkte in de loop van de week ook, dat zij het steeds leuker vinden om met ons te werken. Er wordt in ieder geval steeds meer met de heupen gewiegd.

Na onze ronde op de ICU kon het mes er rond tien uur in.
Het menu bestond weer uit botcorrecties, schildklieren, een stomacorrectie en liesbreuken. Erik maakt dankbaar gebruik van zijn Makita boor. Een extra accu zou geen overbodige luxe zijn met deze
wachtlijst. In de wachttijden tussen de ingrepen zorgde Jiska voor een simultane polikliniek in de pre-
en postoperatieve ruimtes. Het is als een kraan die maar blijft doordruppelen. Jan zorgt voor goede peri-operatieve pijnstilling. Hij  (The Candy-Man) is een graag geziene gast geworden.

Joris en Leontien opereerden en verleenden hand- en spandiensten. Joris verwijderde een buikgaas uit
de buik van een zieke patiënt, die een maand eerder geopereerd was.   Even later werd ik door Leontien verzocht om naar de oude OK te komen omdat de lokale dokters besloten hadden om met deze bevinding de buik maar open te maken en dat ze nu de weg daarin  kwijt waren. Het gaas had een dramatische schade aangebracht met een openliggende dundarm met afsterving van de darmwand. Het is dankbaar, dat we dan met beperkte middelen het probleem voor hen kunnen oplossen.

Zoals ik deze week al eerder vertelde, lijkt de OK soms op een Aziatische markt.
Zo ook gisteren. Tijdens een van de schildklier- operaties zag ik in mijn ooghoek zuster Marie José door de OK stiefelen. Ze verzocht ons om naar de arm van de vrouw van de avond tevoren te komen
kijken. Die bleek volkomen necrotisch met tekenen van gasgangreen. Bovenarms- amputatie was onvermijdelijk.

Leontien en Joris blijven dit weekend in Sengerema, bij onze tropenarts Niek, die weekenddienst heeft. Ze hebben zich gisteravond al erg verdienstelijk gemaakt, waarover  in een van de volgende keren meer.  Jiska, Erik, Jan, Aly en Felix gaan Mwanza bezoeken.

Hartelijke groet van ons allen,
Felix