zondag 3 april 2016

Examens

Donderdag 31 maart, de laatste dag in Sengerema Hospital van Thom, Irma en Bart. Er heerst een beetje chaos in het ziekenhuis. Vandaag worden alle gebouwen van het ziekenhuis insecten vrij gemaakt. In het kader van een landelijke campagne om met insecticiden de muggen te doden die Malaria verspreiden. Een team van mensen in beschermende kleding met containers op hun rug en een slang met een verstuiver op het eind lopen over het ziekenhuis terrein van gebouw tot gebouw. De afdelingen zijn ontruimd. Alles moet worden bespoten, muren, vloeren en zeker ook het meubilair, dus ook de bedden en matrassen. Dus Iedereen die van bed kan,..en dat is onontkoombaar dus iedereen! ligt of zit buiten. Patiënten met een pen door het been, waaraan een touw met gewichten eraan om de botbreuk op lengte te houden, ontkomen er ook niet aan. Ook al betekent het dat de breuk dan weer pijnlijk inzakt in de tijd buiten het bed. Achterblijven is ook geen optie want als je ruikt wat ze gebruiken, gaan daar vast niet alleen de muggen van dood.

Vandaag zijn er ook examens van de studenten in opleiding voor Clinical Officer. Ze worden door deze vergassingsacties nu buiten gehouden. Overal verspreid zitten tussen de groepjes patienten eilandjes van 3 in het wit geklede Tanzanianen. Een adolescent, een ziekenhuis medewerker en een oudere, waarschijnlijk de docent/examinator. Het was een drukte van belang.

Op de laatste dag stond ter afsluiting voor ons nu eens wat vasculaire problematiek op het menu. Een vervloeide bloeduitstorting over het achterhoofd om uit te ruimen als amuse, een excisie van een zwerend bloedvatkluwen op de bovenarm bij een kindje van 7 maanden als voorgerecht. De derde patiente viel in de soep, want ze bleek een veel te hoge bloeddruk te hebben toen ze op de bewakingsapparatuur werd aangesloten. Het ging om een geplande buikwand breuk, dus dat hebben we uitgesteld tot na dat de bloeddruk goed behandeld is. Het hoofd gerecht was een 94 jarige dame, die al amputaties van beide benen had ondergaan en nu aan haar rechter hand een geinfecteerde niet meer doorbloedde ringvinger had en veel pijn daarvan, maar ook van de middel- en ringvinger. Er was nergens een hartslag te voelen over de hele rechter arm, trouwens ook niet aan de andere kant. We hadden haar in samenspraak met de familie voor gesteld om de rechterarm rond de elleboog te amputeren, omdat we de kans op goede wondgenezing van alleen vingeramputaties klein achten bij zulke slechte doorbloeding. Ze had ook een laag bloedgehalte, maar er was via donatie van een familielid wel bloed beschikbaar. Toen ze op de OK was aangekomen bleek er bij haar nergens een meting mogelijk van het zuurstofgehalte in het bloed, en werd een lage bloeddruk gemeten. Eenmaal op de OK tafel trok ze haar instemming met een amputatie van haar onderarm terug en wilde ze alleen haar vingers laten amputeren. De familie er nog maar eens bijgeroepen, die haar besluit respecteerde en dus ook de eerdere instemming met een grotere amputatie terugtrokken. Gezien haar matige uitgangs situatie was algehele anesthesie ook een riskant avontuur. Toen besloten om toch maar alleen de ring-, middel- en wijsvinger eraf te halen. Om de algehele anesthesie te ontwijken hebben we met locale verdoving de gevoelsoverdracht vanuit de hand via de 3 zenuwen die bij de pols lopen geblokkeerd. We zullen zien of De hand na deze ingreep nog zal genezen.

Als toetje stond er voor ons ook nog een examen in Afrikaanse ziektebeelden op het programma.



wat is dit nu weer?? van opzij ziet het er nog vreemder uit....


op het eerste gezicht zou je kunnen denken aan een hele grote liesbreuk door lopend in de balzak, maar .....die komt niet boven het ondergoed uit! en het betrof een vrouw!!

Ze had al 3 keer een Keizersnede gehad, de laatste keer in 2008. de zwelling kwam vanuit het litteken daarvan. Als ze ging liggen kun je heel wat uit deze uitstulping weer de buik in duwen



maar werd een zwerend stuk huid op het laagste punt van de uitstulping zichtbaar. Ook waren de randen te waar de buikwand nog wel uit spieren bestaat te voelen.



Het stuk daartussen is alleen met huid. bedekt. We noemen dit een littekenbreuk. En gezien de huidbedekking die steeds dunner wordt ook wel een reden om te opereren. Maar dat is een forse ingreep. Daar hadden we geen tijd meer voor op deze laatste dag. Bovendien kunnen er de eerste dagen complicaties optreden en dan wil je als behandelend chirurg het beleid daarover mee kunnen bepalen. Patient en man uitgelegd dat bij de komst van het volgende team in september de patient opnieuw gezien moet worden aan het begin van de uitzending.

Toen kwam er nog een extra aap uit de mouw. Patiente vertelde nu pas dat ze inmiddels al 7 maanden zwanger is.... En na 3 keer een Keizersnede is een gewone vaginale bevalling niet meer veilig. Er zal dus over 2 maanden alsnog een Keizersnede moeten gebeuren, bij voorkeur onder geplande conditie. Want ook dan zit deze littekenbreuk behoorlijk in de weg. Dit hebben we ook met de twee gynaecologen zo besproken. Zij nemen patiente nu alvast op om ook wat bedrust te geven in de hoop dat de huid waar die stuk is nog wat kan herstellen. Als dat achter de rug is moet na 3 maanden nog maar eens gekeken worden hoe het dan met de buikwand gesteld is..: 2 + 3 maanden is 5 maanden, toch dus voor het team wat in september weer komt.

Karibu tena, jullie zijn weer welkom!

Bart

vrijdag 1 april 2016

Trauma in de tropen

“Hey mzungu, kun je me helpen?” Ik loop over de mannenafdeling als een jongen aan mijn witte jas trekt. Hij wijst naar zijn arm. Ai.. die staat niet meer recht. Ook zijn bovenbeen lijkt gebroken. Gevallen met de pikipiki, de brommer, zegt hij. Hij lacht er bij. Dat hij weinig pijn lijkt te hebben verbaasd me niet meer. Patiënten hebben hier een andere pijnbeleving. Zonder ook maar een kick te geven verdragen ze hier de meest kwellende pijnen. Bikkels dus. We laten röntgen foto’s maken: zijn bovenbeen en ellepijp blijken gebroken, we moeten hem opereren. Geduldig wacht de jongen totdat hij aan de beurt is. Gips doen ze er niet omheen. Alleen maar zonde van het gips, toch?

In de middag is hij aan de beurt en kunnen Bart, Gabriel ( de Scrub Nurse) en ik aan het werk. Irma doet de anesthesie. In het onderbeen brengen we een pin aan. Straks op de afdeling hangen ze er een touw met gewichten aan zodat de breuk op lengte komt. In de ellepijp plaatsen we een pin in de schacht. En dan gips om de arm. Twee dagen later ligt de man stralend in bed, hangend aan de gewichten. “Het gaat beter!”  roept hij enthousiast. Nog 6 weken moet hij zo hangen. Als het allemaal goed geneest kan hij daarna weer aan het werk en kan hij zijn vrouw onderhouden. Bikkels en ze hebben ook nog eens bergen geduld.


We opereren ook nog een man met luxatie van een handwortelbeentje. Tijdens de operatie komt de dienstdoende doc binnen. “I have got a terrible case, a boy with a fracture. Can you give us advise?” Zodra we klaar zijn met de operatie lopen we mee. Voor ons zit een patiënt van 14 jaar met zijn arm in verband gewikkeld. Hij zit er verloren bij en lijkt te beseffen wat komen gaat. 5 dagen geleden was hij van zijn fiets gevallen. De witch docter had hem behandeld, maar kruiden bleken niet voldoende te helpen (patiënten op het platteland gaan vaak nog naar lokale kruiden dokter). Blijkbaar had de dokter de pijn onderschat. Toen heeft de jongen maar hulp gezocht in het Sengerema Hospital. We bekijken de foto en zien dat er een breuk zit net boven zijn ellebooggewricht. Zouden we die nog op zijn plek kunnen trekken, denk ik? Maar dan gaat het verband eraf. De arm lijkt al stervende. De jongen kan zijn vingers niet meer bewegen en de huid bladdert eraf. De jongen kijkt naar ons. Shit..die arm is niet meer te redden! Met het team hebben we de onderarm moeten amputeren. Echt niet leuk om te doen. Traumazorg op het platteland van Tanzania, graag helpen we het te verbeteren waar kan.




















'S avonds praten we na over wat we allemaal meemaken. Het is heftig, vaak met een lach en soms met een traan. Het voelt alsof we er al een maand zijn, maar we zijn er pas anderhalve week! We vinden het ieder geval bijzonder om mee te mogen maken. Morgen de laatste dag in het ziekenhuis. Dan zetten we nog een keer de schouders eronder!

Kazi njema!

Thom Hendriks